- door Loek Zonneveld

De klassiek-Griekse komedie Lysístrata van Aristóphanes uit het jaar 411 vóór onze jaartelling heeft een ogenschijnlijk eenvoudige plot: de vrouwen van Athene komen in opstand tegen de oorlog en roepen een algehele seksboycot uit: er wordt niet meer geneukt tot er vrede is. Het is een slim geschreven stuk, vol gefrustreerde mannen die worden geconfronteerd met een onverwachte oorlog in hun broek, lelijke vrouwen die op de liefdesmarkt van de schaarste hun kansen ruiken, oversekste trutjes die stakingsbreeksters worden. De sympathie van de auteur ligt bij de vrouwen, de boycot heeft uiteindelijk succes.

Theu Boermans, artistiek leider van de Theatercompagnie, vroeg de Oostenrijkse schrijver Gustav Ernst, met wie hij eerder werkte aan o.a. de Oresteia-bewerking Bloedbad (toen nog voor de Trust), een moderne versie van Lysístrata te maken. We bevinden ons in een hotel, waar een christelijke coalitie uit het westen onderhandelt met de Arabische Unie. Lysistrata, vrouw van de president van de westerse coalitie, roept via de televisie de seksboycot uit; 'Afgelopen met de oorlog of afgelopen met het neuken! Aan jullie de keus, mannen!' Zo gezegd, zo gedaan. Siba, de vrouw van de voorzitter van de Arabische Unie heeft het knap moeilijk met de boycot, maar gaat uiteindelijk mee - haar man is een wandelende demonstratie van een achterlijke seksuele cultuur. Maar bewerker Ernst is niet zo solidair met de vrouwen als zijn voorbeeld Aristóphanes. Ruzieden de mannen eerder over olie, de vrouwen maken er uiteindelijk een oorlog over water van. En een zooitje. Oorlog versus oorlog, tel uit je winst! De bewerking eindigt in klemmende, open vragen. Opgeschreven in de typische, gedeeltelijk cryptische stijl van Gustav Ernst: 'Lysistrata: Wat wint een zelfmoordaanslagpleger? De hemel? Wat wint mijn man, die helemaal niet van de hemel houdt?' Siba: 'Zouden wij misschien te laat komen en iets zo lang verkeerd laten lopen, totdat het ook verkeerd plaatsvindt? Zodat we het dan helemaal niet meer tegen kunnen houden, dat er een oorlog nodig is?'

Deze Lysistrata-versie wil op een bijna wanhopige manier een actueel, modern, cynisch commentaar op onze verwarde tijd zijn. Dat lukt af en toe. Inclusief de komisch bedoelde sidekicks: een journalist van de Arabische zender Al Jazeera neukt zijn vriendin het liefst hard van achteren, dan kan hij tijdens het copuleren zijn laptop op haar rug zetten en tot het klaarkomen blijven doorwerken. Confronterend theater met de subtiele stijl van een Black&Decker? Laat ik maar eerlijk zeggen dat het mijn piece of cake niet echt is. Tekst en voorstellingen hengelen naar een politieke stellingname, blijven echter steken in een gemakzuchtig antwoord op de oorlog in Irak. Aan de andere kant: ik werd kwaad over de voorstelling maar bleef er wel over nadenken - en dat is ook een kwaliteit van toneel dat zich met de actualiteit wil bemoeien. Lezer, ik ben er niet uit. Ga vooral zelf kijken. Het kan nog even!